Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) hakkında toplumda hâlâ birçok yanlış bilgi ve önyargı bulunuyor. Bu yanlışlar, hem otizmli çocukların gelişimini hem de ailelerin psikolojik yükünü olumsuz etkileyebiliyor.
Bu yazıda, otizm hakkında en yaygın yanlışları ele alıyor ve bilimsel gerçeklerle açıklıyoruz.
Yanlış 1: Otizm bir hastalıktır
Doğrusu: Otizm bir hastalık değil, nörogelişimsel bir farklılıktır.
Otizmli bireylerin beyinleri dünyayı farklı şekilde işler. Bu bir eksiklik değil, farklı bir gelişim yoludur.
Yanlış 2: Otizm aşılarla ortaya çıkar
Doğrusu: Aşıların otizme yol açtığını gösteren hiçbir bilimsel kanıt yoktur.
Bu iddiayı ortaya atan çalışma sahte olduğu için yıllar önce geri çekilmiştir. Aşı karşıtlığı çocuk sağlığı için ciddi bir tehdittir.
Yanlış 3: Otizmli çocuklar göz teması kurmaz
Doğrusu: Bazı otizmli çocuklar göz teması kurar, bazıları kurmaz.
Göz teması kurmamak her zaman bir “eksiklik” değildir. Duyusal hassasiyet ya da sosyal işlemleme farklılığı buna neden olabilir.
Yanlış 4: Otizmli çocuklar iletişim kuramaz
Doğrusu: Otizmli bireyler farklı yollarla iletişim kurarlar.
Sözlü, yazılı, görsel ya da davranışsal yollarla kendilerini ifade edebilirler. İletişim biçimi farklıdır ama tamamen yoksun değildir.
Yanlış 5: Otizmli çocuklar duygusuzdur
Doğrusu: Otizmli çocuklar da yoğun duygular yaşar, sadece bunları ifade etme şekilleri farklı olabilir.
Empati kapasiteleri vardır ancak bunu beklenen yollarla göstermeyebilirler.
Yanlış 6: Otizm zamanla geçer
Doğrusu: Otizm bir yaşam boyu devam eden nörolojik farklılıktır.
Ancak doğru destekle çocukların iletişim, ilişki kurma ve günlük yaşam becerileri büyük ölçüde gelişebilir.
Yanlış 7: Otizmli çocuklara sert kurallar ve disiplin gerekir
Doğrusu: Zorlayıcı yöntemler çocuğun stresini artırır.
Gelişimsel, bireyselleştirilmiş ve ilişki temelli yaklaşımlar (örneğin DIR Floortime) uzun vadede çok daha kalıcı gelişim sağlar.
Yanlış 8: Her otizmli çocuk üstün zekalıdır
Doğrusu: Otizm zekâ ile ilgili değil, nörolojik işlemleme farklılığı ile ilgilidir.
Bazı otizmli bireyler özel yetenekler sergileyebilir, ancak bu tümü için geçerli değildir.
Yanlış 9: Otizmli çocuklar arkadaş istemez
Doğrusu: Otizmli çocuklar da bağ kurmak ve sevilmek ister.
Sadece bunu başlatmakta ya da sürdürmekte zorlanabilirler. Uygun destekle sosyal becerileri gelişir.
Nöroçeşitlilik Perspektifi Ne Diyor?
Otizme nöroçeşitlilik açısından bakıldığında, bireyleri “normal-dışı” olarak değil, insan beyni çeşitliliğinin bir parçası olarak kabul ederiz.
Otizmli bireylerin öğrenme, ilişki kurma ve düşünme biçimi farklıdır; bu farklılık yargılanmak yerine anlaşılmalı ve desteklenmelidir.
Kadıköy’de Otizmde Gelişimsel Yaklaşım
Kadıköy’de otizmli çocuklara yönelik sunduğumuz hizmetlerde, bilimsel ve ilişki temelli modellerle çalışıyoruz.
Her çocuğun gelişim hızı, ihtiyaçları ve güçlü yönleri farklıdır.
Otizmi düzeltmek değil, çocuğu olduğu gibi anlamak ve desteklemek esas hedefimizdir.
Son Söz
Yanlış bilgi, en büyük engeldir.
Otizm hakkında ne kadar doğru bilgiye ulaşırsak, çocuklarımız için o kadar destekleyici ve umut dolu bir yol açarız.
Çünkü otizmli bir çocuğun en çok ihtiyacı olan şey, anlaşılmak ve kabul edilmektir.